Rok 2023 przyniesie wiele zmian przepisów w zakresie prawa HR i zapowiada się wiele wyzwań dla pracodawców. Poniżej opisujemy najważniejsze, nadchodzące z początkiem roku zmiany w prawie pracy, o których warto pamiętać.

Wzrost wynagrodzenia minimalnego

Od 1 stycznia 2023 r. płaca minimalna wzrosła do 3490 zł, a od 1 lipca (z uwagi na wysoką inflację) wzrośnie – do 3600 zł, co oznacza, że docelowo będzie o 590 zł wyższa niż minimalne wynagrodzenie za pracę w 2022 roku. 

Ze wzrostem wynagrodzenia minimalnego wiąże się także m.in. wzrost dodatku za pracę w porze nocnej oraz maksymalna kwota odprawy ustawowej należnej z tytułu zwolnień grupowych.

Od 2023 r. wzrasta również minimalna stawka godzinowa należna w przypadku cywilnoprawnego zatrudnienia odpowiednio do 22,80 zł od 1 stycznia i do 23,50 zł od 1 lipca.

Wzrost diet za podróże służbowe

Od 1 stycznia 2023 r. dieta przysługująca pracownikom w przypadku krajowych podróży służbowych wynosi 45 zł. Co oznacza wzrost o 7 zł w stosunku do roku poprzedniego.

Zmieniają się też inne wskaźniki związane z podróżami, uzależnione od wysokości diety. I tak, ryczałt na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej wyniesie 9 zł (poprzednio 7,60 zł), a ryczałt przysługujący pracownikowi, któremu nie zapewniono bezpłatnego noclegu i nie przedłożył on rachunku w tym zakresie – 67,50 zł za każdy nocleg (poprzednio 57 zł). Natomiast zwrot udokumentowanych kosztów noclegu będzie następował w wysokości stwierdzonej rachunkiem do 900 zł (poprzednio 760 zł).

Wzrost tzw. kilometrówki

Od 17 stycznia w życie wejdzie też Rozporządzenie podwyższające dotychczasowe stawki kosztów używania przez pracowników pojazdów do celów służbowych opłacane przez pracodawców.

Według nowych stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu pracodawca zwróci pracownikowi, odpowiednio:

• 0,89 zł dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika do 900 cm3 (dotychczas 0,5214 zł)
• 1,15 zł dla samochodu osobowego o pojemności skokowej silnika powyżej 900 cm3 (dotychczas 0,8358 zł).

Wyższe składki do ZUS

W 2023 roku składki na ubezpieczenia społeczne osób prowadzących firmę i niekorzystających z preferencji (pełne składki) wyniosą 1418,48 zł miesięcznie (z uwzględnieniem składki chorobowej, a bez składki zdrowotnej).

Współczynnik do obliczania ekwiwalentu za urlop

W 2023 roku współczynnik ten wyniesie 20,83.

Odpis na ZFŚS

Bez zmian natomiast pozostanie kwota odpisu za jednego pracownika na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS). W 2023 roku odpis będzie nadal naliczany w oparciu o wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2019 roku. Wyniesie on w związku z tym 1.662,97 zł.

PPK

W 2023 roku po raz pierwszy dojdzie po raz pierwszy do automatycznego zapisu do pracowniczego planu kapitałowego pracowników, którzy zrezygnowali z uczestnictwa w tym programie. Pracodawcy mają czas do 28 lutego na poinformowanie o tym fakcie wszystkich osób, które nie ukończyły 55. roku życiu i złożyły deklarację o rezygnacji.

Wznowienie wpłat na PPK nastąpi począwszy od 1 kwietnia, chyba że osoba uprawniona do uczestnictwa w PPK ponownie złoży deklarację o rezygnacji z tej formy oszczędzania na przyszłą emeryturę.

Dalsze zmiany

W 2023 roku należy liczyć się jeszcze z dalszymi zmianami regulacji w obszarze prawa pracy:

• Na najbliższym posiedzeniu (11-13 stycznia) Sejm ponownie, po poprawkach Senatu, zajmie się projektem zmian do Kodeksu pracy, likwidujących telepracę i wprowadzających na stałe pracę zdalną oraz umożliwiających prowadzenie przez pracodawców rutynowych kontroli trzeźwości (także na obecność substancji działających podobnie do alkoholu).
• Zatrudnieni przy okazji obowiązkowych badań pracowniczych będą mogli skorzystać z szerszych badań profilaktycznych bezpłatnie. Jeżeli pracownik skierowany na wstępne, okresowe albo kontrolne badania lekarskie będzie spełniał warunki objęcia programem zdrowotnym lub programem polityki zdrowotnej, lekarz przeprowadzający badanie, skieruje pracownika, za jego zgodą, do udziału w programie zdrowotnym lub programie polityki zdrowotnej.
• Do sierpnia 2022 roku Polska była zobowiązana do wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1152 z dnia 20 czerwca 2019 r. w sprawie przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy w Unii Europejskiej, której celem jest zwiększenie przejrzystości i przewidywalności zatrudnienia, a tym samym poprawa warunków pracy pracowników oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1158 tzw. Work Life Balance. Implementacja tych Dyrektywy zapowiadana jest obecnie na 2023 rok.
• Na 2023 rok zapowiedziano także ujednolicenie zasad wypowiadania umów bezterminowych i terminowych, które ma skutkować m. in. obowiązkiem uzasadniania wypowiedzenia umów o pracę zawartych na czas określony, konsultacji związkowej wypowiedzenia oraz możliwością ubiegania się o przywrócenie do pracy także w przypadku zawarcia umowy o pracę na czas określony.
• 17 grudnia 2021 r. upłynął termin wdrożenia dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/1937 z 23 października 2019 r. znanej jako dyrektywa w sprawie ochrony sygnalistów. W grudniu 2022 r. pojawił się nowy projekt przepisów implementującej dyrektywę.
• W obecnym roku zmianie mają ulec też zasady zatrudniania cudzoziemców. Proces ten ma być uproszczony i usprawniony, m.in. poprzez eliminację testu rynku pracy.